ตำเเหน่งชนชั้นเชื้อพระวงศ์
Wang (วัง)
ตำเเหน่งกษัตริย์หรือจักรพรรดิ
Wang-se-ja 왕세자(王世子) (วังเซจา)
ตำแหน่งองค์รัชทายาท ซึ่งส่วนมากประสูติจากพระมเหสี (สำหรับอนุชาหรือเชษฐาของกษัตริย์ เรียกว่า วังเซเจ)
Won-ja (วอนจา)
ตำแหน่งองค์ชาย ฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชโอรสองค์แรก ประสูติแด่พระเจ้าแผ่นดินกับพระมเหสี หรือ พระสนม
T'ae-gun 대군(大君) (เเทกุน)
ตำแหน่งองค์ชาย ซึ่งเป็นพระโอรสที่ประสูติแต่พระราชากับพระมเหสี มีสิทธิ์ได้รับการแต่งตั้งเป็น Wang-se-ja 왕세자(王世子) หรือ องค์ชายรัชทายาท ขึ้นครองบัลลังก์เป็นอันดับถัดไป เพราะมีความเหมาะสมทางสายเลือดมากกว่าพระโอรสที่ประสูติแต่พระราชากับพระสนม นอกจากนั้นยังใช้กับโอรสของเเทกุนได้อีกด้วย
พูมา
ตำเเหน่งราชบุตรเขย
บูวอนกุน
ตำเเหน่ง (พ่อตาของพระราชา)
Gun 군(君) (กุน)
ตำแหน่งองค์ชาย ซึ่งเป็นพระโอรสที่ประสูติแต่พระราชากับพระสนม พระราชาสามารถแต่งตั้งองค์ชายที่เกิดแต่พระสนมเป็น T'ae-gun หรือเป็น Wang-se-ja ได้ในกรณีพิเศษ เช่น พระมเหสีไม่สามารถให้กำเนิดพระโอรสได้ เป็นต้น เพื่อให้มีผู้สืบทอดราชบัลลังก์ต่อไปได้ (ยกเว้นลูกสนมที่มเหสีรับไปเป็นลูกบุญธรรม จะได้รับสถาปนาเป็นแทกุน) (นอกจากนั้นยังใช้กับโอรสของกุนได้อีกด้วย)
วอนเซซน
ฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชนัดดาองค์แรก
วังเซซน
ฐานันดรศักดิ์สำหรับพระโอรสประสูต่แด่องค์ชายรัชทายาทและพระชายาในองค์ชายรัชทายาท หรือ พระนัดดาชายในพระเจ้าแผ่นดินนั่นเอง
วังเซซนพิณ
ฐานันดรศักดิ์สำหรับพระชายาของวังเซซน
ซังวัง
ฐานันดรศักดิ์สำหรับอดีตพระเจ้าแผ่นดินที่สละราชสมบัติให้พระราชโอรส
T'ae-wang T'ae-bi 대왕대비(大王大妃) (เเทวังเเทบี)
เป็นยศของอดีตพระมเหสีขึ้นไป 2-3 ขั้น ส่วนมากจะเทียบเท่าพระอัยยิกาของพระราชา จะใช้ได้ก็ต่อเมื่อเคยเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระราชามาก่อน
Wang T'ae-bi 왕대비(王大妃) (วังเเทบี)
เป็นยศของอดีตพระมเหสีขึ้นไป 1 ขั้น เทียบเท่าพระพันปี ส่วนมากเป็นพระมารดาของพระราชา จะใช้ได้ก็ต่อเมื่อเคยเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระราชาคนปัจจุบัน
T'ae-bi 대비(大妃) (เเทบี)
ใช้เป็นคำเรียกลำลอง ใช้เรียกอดีตพระมเหสีขึ้นไปแบบรวมๆ โดยไม่ระบุตำแหน่งว่าเป็นพระพันปีหรือพระอัยยิกา
Wang-bi 왕비(王妃) (วังบี)
หมายถึง ตำแหน่งพระมเหสีองค์ปัจจุบันของพระราชา มักจะเรียกแทนพระมเหสีว่า Chong-jon (ชุงจอน) เป็นภรรยาของพระราชา ซึ่งมีตำแหน่งและศักดิ์สูงสุดในการปกครองฝ่ายใน โดยไม่นับรวมลำดับขั้นกับภรรยาอื่น
Gong-ju 공주(公主) (คงจู)
ตำแหน่งองค์หญิง ซึ่งเป็นพระธิดาที่ประสูติแต่พระราชากับพระมเหสี (นอกจากนั้นยังใช้กับธิดาของคงจูได้อีกด้วย)
วังเซจาบิน หรือ วังเซเจบิน (เรียกง่ายๆ 'พินกุง')
ตำแน่งพระอัครชายาในองค์รัชทายาท
บูบูอิน
ตำแน่งชายาเอกขององค์ชายระดับแทกุน เเละเเม่ยายของพระราชา
กุนบูอิน
ตำแหน่งชายาเอกองค์ชายระดับกุน
ราชวงศ์โชซอนไม่มีตำแหน่ง Bi 비(妃)(บี) หรือตำแหน่งชายาเหมือนบางสมัยของเกาหลี รองจากพระมเหสีจะเป็นตำแหน่งพระสนมต่างๆ ทั้งหมด 8 ระดับ โดยแบ่งออกเป็น Jeong 정 (正)(ชอง) 4 ระดับ และ Jong 종 (從)(ชง) อีก 4 ระดับ โดยที่ 'ชอง' จะมีระดับสูงกว่า 'ชง' ได้แก่
1. bin 빈(嬪) (บิน)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 1 ระดับ Jeong(ชอง) ตำแหน่งรองลงมาจากพระมเหสี ถือเป็นตำแหน่งสูงสุดของพระสนมที่สามารถมีได้ ส่วนใหญ่พระราชาจะแต่งตั้งและพระราชทานนามให้อยู่ใน 8 ชื่อนี้ คือ
Kwi-bin 귀빈(貴嬪) (ควีบิน) พระสนมเอกผู้ล้ำค่า
Hwa-bin 화빈(和嬪) (ฮวาบิน) พระสนมเอกผู้อ่อนโยนละมุนละไม
Suk-bin 숙빈(淑嬪) (ซุกบิน) พระสนมเอกผู้มีจิตใจบริสุทธิ์และงดงาม
Kyong-bin 경빈(敬嬪) (คยองบิน) พระสนมเอกผู้น่าเคารพเลื่อมใส
Hui-bin 희빈(禧嬪) (ฮึยบิน) พระสนมเอกผู้นำความสุขศิริมงคล
Won-bin 원빈(元嬪) (วอนบิน) พระสนมเอกผู้มีความสำคัญเป็นที่หนึ่ง
Ahn-bin 안빈(安嬪) (อันบิน) พระสนมเอกผู้มีจิตใจสงบสุข
Su-bin 수빈(綏嬪) (ซูบิน) พระสนมเอกผู้สงบเรียบร้อย
2. Kwi-in 귀인(貴人) (ควีอิน)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 1 ระดับ Jong 'พระสนมผู้ทรงเกียรติ'
3. So-ui 소의(昭儀) (โซอึย)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 2 ระดับ Jeong 'พระสนมผู้งามเลิศยิ่ง'
4. Suk-ui 숙의(淑儀) (ซุกอึย)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 2 ระดับ Jong 'พระสนมผู้งามบริสุทธิ์ยิ่ง'
5. So-yeong 소용(昭容) (โซยง)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 3 ระดับ Jeong 'พระสนมผู้มีกิริยางามสง่า'
6. Suk-yeong 숙용(淑容) (ซุกยง)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 3 ระดับ Jong 'พระสนมผู้มีกิริยางามบริสุทธิ์'
7. So-won 소원(昭媛) (โซวอน)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 4 ระดับ Jeong 'พระสนมผู้งามสง่าจับใจ'
8. Suk-won 숙원 (淑媛) (ซุกวอน)
เป็นตำแหน่งพระสนมขั้น 4 ระดับ Jong 'พระสนมผู้งามบริสุทธิ์จับใจ'
Ong-ju 옹주(翁主) (ฮองจู)
ตำแหน่งองค์หญิง ซึ่งเป็นพระธิดาที่ประสูติแต่พระราชากับพระสนม (นอกจากนั้นยังใช้กับธิดาของฮองจูได้อีกด้วย)
Se-ja-kung (เซจากุง)
ฐานันดรศักดิ์ สำหรับสนมขององค์รัชทายาท มี 4 ระดับ
1. สนมยางเจ - (ยศเทียบเท่าพระสนมซุกอึยในกษัตริย์)
2. สนมยางวอน - (ยศเทียบเท่าพระสนมซุกยงในกษัตริย์)
3. สนมซึงฮวี - (ยศเทียบเท่าพระสนมซุกวอนในกษัตริย์)
4. สนมโซฮุน - (ยศเทียบเท่าซึงอึนซังกุงในกษัตริย์)
ชนชั้นสตรีสูงศักดิ์ นางในรับใช้และนางกำนัล
Sung-un Sang-kung 승은상궁(承恩尙宮) (ซึงอึนซังกุง)
เป็นตำแหน่งสำหรับนางในรับใช้ที่ผ่านการถวายตัวกับพระราชาแล้ว เรียกว่า นางในถวายตัว หรือ ซังกุงพิเศษ ถือเป็นนางในขั้น 5 ระดับ Jeong และ มีศักดิ์สูงกว่า เชโจซังกุง หรือ ซังกุงปกครอง ซึ่งเป็นนางในขั้น 5 ระดับ Jeong เหมือนกัน นางในถวายตัวยังไม่ถือว่าเป็นพระสนม จนกว่าจะได้รับการแต่งตั้ง
Sang 상(尙) (ซัง)
เป็นตำแหน่งนางในรับใช้ระดับหัวหน้าที่ทำงานรับใช้พระราชา และเชื้อพระวงศ์ภายในวังหลวง ถือเป็นสตรีมียศศักดิ์ ดูแลควบคุมนางในนางกำนัลระดับต่ำลงมา แบ่งออกเป็น 8 ระดับ โดยแบ่งออกเป็น Jeong 정 (正) 4 ระดับ และ Jong 종 (從) อีก 4 ระดับเช่นกัน ได้แก่
Sang-kung 상궁(尙宮) (ซังกุง)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 5 ระดับ Jeong เป็นตำแหน่งสูงสุดเท่าที่นางในรับใช้ในวังจะมีได้ ดูแลเรื่องภายในวังหลวงทั้งหมด
Sang-ui 상의(尙儀) (ซังอึ)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 5 ระดับ Jeong ดูแลด้านพิธีการ การประกอบพิธีภายในวังหลวง
Sang-bok 상복(尙服) (ซังบก)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 5 ระดับ Jong ดูแลห้องเย็บปัก เสื้อผ้าสวมใส่ของพระราชา เชื้อพระวงศ์
Sang-sig 상식(尙食) (ซังฉิก)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 5 ระดับ Jong ดูแลห้องเครื่อง อาหารเครื่องสเวยต่างๆ
Sang-chim 상침(尙寢) (ซังชิม)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 6 ระดับ Jeong ดูแลตำหนักและความสะอาดต่างๆ ภายในวังหลวง
Sang-kong 상공(尙功) (ซังกง)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 6 ระดับ Jeong ดูแลงานด้านการฝึกอบรมนางใน
Sang-jeong 상정(尙正) (ซังจอง)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 6 ระดับ Jong ดูแลกฏระเบียบฝ่ายใน ตัดสินฝ่ายใน
Sang-gi 상기(尙記) (ซังกี)
ตำแหน่งหัวหน้านางในรับใช้ขั้น 6 ระดับ Jong ดูแลงานห้องบันทึกเรื่องราวทั้งหมดภายในวังหลวง
Gung-nyo 궁녀(宮女) (กุงเนียว)
ตำแหน่งนางในรับใช้ โดยจะต้องเข้าพิธีนาอินฉิก ถวายสัตย์เป็นนางในรับใช้ในวัง เพื่อถือว่าเป็นนางในรับใช้เต็มตัวแล้ว ถือเป็นสตรีสูงศักดิ์ ที่บุคคลอื่นที่ไม่มียศตำแหน่งเทียบเท่า จะล่วงเกินไม่ได้ ตำแหน่งแบ่งออกเป็นหลายขั้น โดย Gung-nyo ตั้งแต่ขั้น 7 ระดับ Jeong ลงไปจนถึงขั้น 8 ระดับ Jong มีทั้งหมด 12 ตำแหน่ง เป็นระดับหัวหน้านางในรับใช้ย่อย อำนาจรองลงมาจากตำแหน่ง Sang คอยดูแลการทำงานของ Gung-nyo นางในรับใช้ขั้น 9 ระดับ Jeong และ Jong ในแต่ละแผนกงานในวังหลวง
Naein 내인 (內人) (เนน)
หมายถึง นางกำนัล ซึ่งยังไม่มียศ โดยมีการคัดเลือกเข้าวังมาตั้งแต่เด็กๆ โดยผ่านการสอบเป็นนางกำนัลเด็ก จนอายุสิบห้าปี ก็จะต้องผ่านการทดสอบ ออชองเคียงยอน เพื่อจะเป็นนางในรับใช้ขั้น 9 ระดับ Jong ซึ่งเป็น Gung-nyo ระดับต่ำสุด ถ้าทดสอบไม่ผ่านก็จะถูกขับออกจากวัง
ยังบัน
ยังบันเป็นชนชั้นที่มีเอกสิทธิ์ในการมีส่วนร่วมในการปกครอง บ้านเมือง ลูกหลานของยังบันเท่านั้นที่มีสิทธิ์สอบควากอ (จอหงวน) ในสมัยต้นโชซอนรายได้ของยังบันคือรายได้จากที่ดินของตนในการทำเกษตรกรรมหรือ ให้เช่า แต่ในสมัย พระเจ้าเซโจ กษัตริย์องค์ที่ 6 โอรสของ พระเจ้าเซจงมหาราช ได้ยึดที่ดินของยังบันไปเป็นของทางราชการหมด ทำให้ยังบันมีเพียงรายได้จากเบี้ยหวัดจากราชสำนักเท่านั้น ส่วนใหญ่แล้วยังบันจะได้รับการยกเว้นภาษีประกอบด้วย
- มุนบัน ชนชั้นปราชญ์ คือ ขุนนางฝ่ายบุ๋น
- มูบัน ชนชั้นนักรบ คือ ขุนนางฝ่ายบู๊
2. จุงอิน เป็นคนงานในราชสำนัก อาชีพของจุงอินมีสี่อย่าง คือ
- ล่ามแปลภาษา
- นักกฎหมาย
- แพทย์ (ชาย)
- โหรหลวง
3. ซังมิน คือ สามัญชนทั่วไป คือ ซึ่งจะต้องถูกเก็บภาษี ซังมินจะต้องรองรับภาษีที่สูงลิบลิ่วเหล่านี้ และบ่อยครั้งที่ไม่พอใจลุกฮือต่อต้านจนทางการต้องเอากำลังมาปราบ
4. ชอนมิน
คือ ทาส ทางราชการจะเข้ามาควบคุมชนชั้นนี้ ชอนมินที่ไม่ได้มีเจ้าของก็จะประกอบอาชีพที่สังคมดูถูกเช่น
- คนฆ่าสัตว์ ผู้ชาย
- นักแสดงกายกรรม ผู้ชาย
- มูดัง (ร่างทรง) ผู้หญิง
- คีแซง (นางโลม) ผู้หญิง
- และอึยนยอ (แพทย์หญิง)
|
